Staafdiagrammen: Grafische weergave van gemiddelden in SPSS

Staafdiagrammen kunnen we eenvoudig maken in SPSS:

1. We beginnen door de Chart Builder te openen. In het dialoogvenster linksonder kies je voor Bar. Nu verschijnt er een galerij met acht verschillende staafdiagrammenwaaruit je kunt kiezen (zie afbeelding onder):
   • Simple bar: kies deze optie voor een gewone staafdiagram, waarbij je eenvoudigweg de gemiddelde scores wilt zien van verschillende groepen of gevallen.
   • Clustered bar: als je een tweede grouping variabele hebt kun je deze naast de eerste in een andere kleur weergeven. Bijvoorbeeld, je hebt beoordelingen van twee verschillende boeken en elk boek is beoordeeld op ‘inhoud’ en ‘vermaak’.
   • Stacked bar: hetzelfde als de clustered bar, maar dan zijn de twee variabelen op elkaar gestapeld.
   • Simple 3-D bar: met deze staafdiagram kun je het gemiddelde van drie variabelen per groep of geval weergeven.
   • Clustered 3-D bar: zoals de geclusterde staafdiagram, behalve dat je een derde categorische variabele kunt toevoegen op een extra as. De middelen zullen vrijwel zeker onleesbaar zijn in dit type grafiek. Niet gebruiken dus.
   • Stacked 3-D bar: deze grafiek is gelijk aan de geclusterde 3D-staafdiagram, behalve dat verschillende gekleurde balken gestapeld bovenop elkaar worden geplaatst in plaats van naast elkaar. Ook deze grafiek is onbruikbaar voor een heldere presentatie van gegevens.
   • Simple error bar: hetzelfde als de gewone staafdiagram behalve dat het gemiddelde niet met staven, maar met een punt wordt weergegeven, waarbij een lijn de nauwkeurigheid van de schatting van het gemiddelde aangeeft (meestal met een betrouwbaarheidsinterval van 95%, maar je kunt ook kiezen voor de standaarddeviatie of standaardafwijking van het gemiddelde). Je kunt deze afwijkingsdiagram ook aan een staafdiagram toevoegen, dus echt de keuze tussen deze grafiek en de staafdiagram is er een van persoonlijke voorkeur.
   • Clustered error bar: gelijk aan de gegroepeerde staafdiagram, behalve dat het gemiddelde wordt weergegeven als een punt met een afwijkingsstaaf er omheen. Deze afwijkingsstaaf kan ook worden toegevoegd aan een geclusterde staafdiagram.
2. Dubbelklik op het gewenste type staafdiagram. Je krijgt nu een denkbeeldige preview te zien in de ruimte rechtsboven en er verschijnt een nieuw venster (Element Properties) waarmee je de boxplot kun customizen. Linksboven zie je een lijst met variabelen uit de dataset die je geopend hebt op dit moment.
3. Sleep de gewenste variabele(n) naar de drop zone(s) (de x- en de eventueel y-as), omringt met blauwe stippellijnen naast de afbeelding van de staafdiagram. SPSS maakt ter indicatie een preview van de staafdiagram. Dit is slechts in indicatie.
4. Klik op OK om de daadwerkelijke staafdiagram te maken.