Waar de onderzoeksvraag aangeeft wat je onderzoekt, moet de probleemstelling duidelijk maken waarom je dat onderzoekt. Met de probleemstelling geef je aan

1) welke literatuur er dominant is in het onderzoeksgebied dat jij onderzoekt (denk aan de theorieën die we als gegeven beschouwen, het beleid dat we normaal gesproken uitvoeren, de processen die we normaal of behulpzaam vinden).

Om dat uit te leggen beschrijf je de betreffende literatuur (zie schrijven) en maak je expliciet waarom nu juist deze opvattingen zo dominant zijn. Stel dat je een nieuwe therapievorm voor depressie onderzoekt, dan geef je in de probleemstelling aan wat onder ‘depressie’ wordt verstaan en welke therapievormen daarvoor normaal gesproken worden ingezet. Ook geef je aan waarom juist die therapievormen zo geaccepteerd zijn, bijvoorbeeld omdat ze precies die symptomen van depressie aanpakken die functioneel beperkend zijn. Oftewel, je geeft aan wat precies wordt gedacht (theorie), waarom dat zo is en welk doel dat dient. Dit noem je het theoretisch kader.

2) wat in dit dominante onderzoeksgebied nu zo opvallend is voor jou. Is er bijvoorbeeld een nieuw inzicht? Is er een onderzoek gepubliceerd dat precies het tegenovergestelde heeft uitgewezen? Is er een heel nieuw perspectief voorgesteld en heeft dat stof doen opwaaien? Is er beleid uitgevoerd dat helemaal mis is gegaan? Of zijn er simpelweg zaken in het onderzoeksgebied die nog meer aandacht, verdieping of verlichting nodig hebben?

Door dit te beschrijven geef je aan wat jouw onderzoek interessant maakt in het licht van het theoretisch kader.

3) hoe jouw onderzoeksvraag logisch volgt uit wat je daarvoor hebt beschreven. Zoals gezegd staat jouw onderzoek nooit op zichzelf, je borduurt voort op al die onderzoeken die al gedaan zijn.

Jouw onderzoeksvraag moet dus logisch volgen uit het probleemgebied dat je net hebt geschetst. Dat betekent dus ook dat wat jij weergeeft in je theoretische kader, niet zomaar alle literatuur is die je gelezen hebt, maar alleen die literatuur waarop jij nu gaat voortborduren. Hier zie je dus dat jouw onderzoeksvraag bepalend is voor hoe en wat jij uit de literatuur gaat selecteren om vervolgens verder te onderzoeken.

Tip

• Het kan niet vaak genoeg gezegd worden: denk eerst na over je onderzoeksvraag, voordat je begint te schrijven!
• Omdat je onderzoeksvraag logisch moet volgen uit je probleemstelling, moet je eerst bedenken waarom jouw onderzoeksvraag relevant is voor het onderzoeksgebied

Nadenken over het waarom werkt motiverend!