Variabelen
Een variabele is een symbool van een gebeurtenis, handeling, karakteristiek kenmerk of eigenschap die kan worden gemeten en waaraan we categorische waarden (een variabele is de empirische equivalent van een construct) toekennen.
Hulp nodig bij je scriptie?
Vul je gegevens in voor een gratis en vrijblijvend adviesgesprek.
10.000+ studenten geslaagd
98% slaagt op tijd
Hbo & wo, online & offline
Scriptiebegeleiding sinds 2005
Inhoudsopgave
- Afhankelijke variabele (dependent variable, DV): de variabele die we willen verklaren; een effect; afhankelijk van andere variabelen; ook wel responsvariabele of criteriumvariabele genoemd
- Modererende variabele (moderating variable, MV): een tweede IV die de sterkte van de relatie tussen een afhankelijke en onafhankelijke variabele beïnvloedt
- Interveniërende variabele (intervening variable, IVV): de invloed van IV op een DV loopt via een interveniërende variabele
- Vreemde variabele (extraneous variable, EV): andere variabele dan de IV die invloed zou kunnen hebben op het gedrag van het onderzochte subject. Deze bestaan in een bijna oneindig aantal. Sommige kunnen worden gelijkgesteld IVs of MVs, maar de meeste moet ofwel als assumptie worden gezien ofwel worden uitgesloten van de studie
- Controle variabele (control variable, CV): wordt in het onderzoeksmodel opgenomen om te waarborgen dat er geen bias (systematische fouten) in het onderzoek zit
- Verstorende variabele (confounding variable, CFV): een EV die correleert (positief of negatief) met zowel de DV als de IV, net als de MV
- Onafhankelijke variabele (independent variable, IV): verklaart de afhankelijke variabele (gedeeltelijk); een oorzaak; niet afhankelijk van andere variabelen; ook wel voorspeller of predictor genoemd

Onderzoeksmodel ter illustratie van verschillende typen variabelen (Bron: Cooper & Schindler 2008)
Deze terminologie hangt vaak samen met experimentele methoden, waarbij de onderzoeker de oorzaak ‘manipuleert’. Bovenstaande figuur noemen we een onderzoeksmodel of conceptueel model. Een dergelijk model bevat de variabelen en de veronderstelde relaties hiertussen die je gaat onderzoeken. Om een variabele te meten dient deze geoperationaliseerd te worden.Afhankelijke en onafhankelijke variabelen veronderstellen oorzaak-gevolgrelaties. Een variabele is niet per definitie afhankelijk of onafhankelijk. Dit wordt bepaald door de theorie die de onderzoeker hanteert. Bovenstaande figuur gaat over de relatie tussen ‘productivity’ (DV) en ‘four-day working week’ (IV). Deze relatie wordt beïnvloed daar allerlei andere (typen) variabelen, waardoor je niet kunt spreken over een pure oorzaak-gevolgrelatie en er dus geen sprake is van causaliteit.
Sneller afstuderen? Het maximale uit je scriptie halen?
Maak gebruik van de scriptiehulp van de ScriptieMaster. Meld je hier aan voor een gratis en vrijblijvend oriëntatiegesprek.
Heeft dit jou geholpen? Deel het met anderen:
Bekijk meer artikelen
Heb je vragen over dit artikel?
Laat een comment achter
Heb je vragen over dit artikel? Laat een comment achter en een van onze
begeleiders zal hem zo spoedig mogelijk beantwoorden
Wij bieden scriptiebegeleiding aan studenten van o.a.:
Inmiddels hebben onze scriptiebegeleiders van nagenoeg iedere vol- en deeltijd opleiding in Nederland studenten mogen ondersteunen bij hun afstudeertraject! Ben je nieuwsgierig geworden welke begeleider jou het beste kan ondersteunen bij jouw specifieke opleiding, studie en onderwerp? Vraag dan een gratis adviesgesprek aan. Hopelijk tot snel!















