Stampen of gezond verstand gebruiken

Je kunt op twee manieren een les of college bijwonen; de eerste is binnen zo kort mogelijke tijd zo veel mogelijk onthouden om dit vervolgens op het tentamen te reproduceren. Opeten en –sorry- “uitkotsen”. Dit heet ook wel bulemic learning (bulimia nervosa is een nare eetstoornis, meestal gepaard met eetbuien gevolgd door heftig sporten of ongezonde methoden om niet aan te komen zoals overgeven.)  Deze wijze van “leren” wordt getriggerd door extrinsieke motivatie, namelijk een voldoende halen (zie andere column). Je stampt de stof naar binnen en probeert dit vast te houden tot na het tentamen. Ik zie dit vaak tijdens het nakijken van tentamens: studenten hebben allerlei dingen tot op de letter uit hun hoofd geleerd en dat wordt te pas en te onpas, ook weer letterlijk, in het antwoord verwerkt. Dat gaat echt niet goed.

De tweede manier (men noemt dit comprehensive learning, comprehensive betekent in categorieën ingedeeld) is proberen te begrijpen wat er gezegd wordt, te vertalen naar de situatie en daardoor een deel uit te laten maken van de kennis die je vergaart voor langere tijd. Voor een deel wordt dit ingegeven door intrinsieke motivatie; je wil letterlijk en figuurlijk leren en groeien. Je krijgt door comprehensive learning een overzicht over het grote geheel van de materie. Het wordt je in fragmenten (college’s) aangereikt, je maakt het je eigen door te begrijpen, (het is “effortless” tot je beschikking als je het eenmaal begrijpt) om tot het volgende fragment over te gaan.

Wil dit succesvol zijn, moet je op een gezonde manier met de stof omgaan: logisch nadenken, beredeneren, afleiden, jezelf vragen stellen. Dat kan alleen maar als je je gezonde (boeren) verstand gebruikt. Stel je de vraag waarom iets gebeurt, hoe het gebeurt, waar het gebeurt, wat er gebeurt, wanneer het gebeurt en met wie het gebeurt. Als je dit wéét en begrijpt hoef je bijna niets te stampen en kan je de meeste zaken beredeneren en afleiden. Daarmee kan je dan ook problemen oplossen die niet standaard zijn en die niet letterlijk in de les behandeld zijn. En dat heb je nodig gedurende de rest van je studie en je loopbaan. Het is als een groeiende basale laag waar je op kan bouwen: net zoiets als lezen en fietsen, je kunt het niet “óntleren”.

In mijn ervaring komt de eerste manier van trachten tot materiebeheersing te komen vaker voor dan de tweede, zélfs in de eindfase van een studie. Dat is niet alleen onbegrijpelijk, maar ook zeker géén goede zaak en niet aan te bevelen. Natuurlijk kan je een tentamen niet halen zonder bepaalde dingen ook uit je hoofd te leren, maar dit moet een aanvulling zijn: Het moet in een gezonde proportie een aanvulling zijn op logisch redeneren en afleiden en jezelf de kritische vragen blijven stellen om bij het juiste antwoord uit te komen.

Nu realiseer ik me dat de generatie van nu is opgegroeid in het Google tijdperk. Waarom zou je iets leren als je het ook kunt opzoeken. Natuurlijk moet je gebruik maken van de moderne elektronische voorzieningen, maar ook daarbij moet je je gezonde verstand blijven gebruiken. Kritisch kijken wat je opzoekt en of dit wel waar en volledig is. Maar dit staat los van het leren begrijpen van wat de docent in het college vertelt.

Ik kan dit ook vertalen naar de scriptie. Stampen en uit je hoofd leren is te vergelijken met het kritiekloos overnemen van datgene dat je in boeken en artikelen tegenkomt, of zonder nadenken doen wat de begeleider zegt. In dat geval leg je in feite het ei bij een ander neer. Het lijkt dan niet jouw verantwoordelijkheid. Dit moet vroeger of later spaak lopen, want je scriptie wordt dan in feite door iemand anders geschreven.

Als je daarentegen je gezonde verstand gebruikt zul je kritsich kijken naar de literatuur en naar wat je begeleider voor aanbevelingen geeft, en alleen die dingen eruit pikken die én waardevol zijn voor je scriptie én die je als student zelf kunt onderbouwen en beargumenteren. Met deze insteek schrijf je echt zelf je scriptie en heb je zelf de argumenten gevonden om te onderbouwen wat je hebt geschreven.

Ik eindig met een uitspraak van Claude Bernard:

“It is what we know already, that often prevents us from learning”