Onderzoeksopzet
Aan de basis van ieder onderzoek ligt een onderzoeksopzet. Deze onderzoeksopzet is het eerste hoofdstuk van je scriptie waarin je aan de lezer vertelt waarom je het onderzoek doet, waar het onderzoek over gaat en hoe je het gaat uitvoeren. Na het lezen van de onderzoeksopzet moet het de lezer duidelijk zijn wat hij kan verwachten van je onderzoek. De onderzoeksopzet is daarmee het fundament van je scriptie. Het geeft immers aan hoe het onderzoek is opgebouwd en het vormt daarmee de rode draad binnen je onderzoek. Omdat de onderzoeksopzet ook vaak het eerste document is dat je bij je begeleider inlevert, is het zaak om hier voldoende aandacht aan te besteden.
Een onderzoeksopzet bestaat uit een aantal onderdelen. Hoewel deze onderdelen per universiteit of hogeschool verschillen, komen de volgende onderdelen in vrijwel iedere onderzoeksopzet terug:
Hulp nodig bij je scriptie?
Vul je gegevens in voor een gratis en vrijblijvend adviesgesprek.
10.000+ studenten geslaagd
98% slaagt op tijd
Hbo & wo, online & offline
Scriptiebegeleiding sinds 2005
Inhoudsopgave
Onderzoeksopzet
Afhankelijk van het soort onderzoek (kwantitatief of kwalitatief) komen hier nog de onderdelen ‘voorlopig literatuuronderzoek’ en ‘methode van onderzoek’ bij. Deze onderdelen worden in de volgende paragrafen afzonderlijk behandeld. Het is van groot belang om voldoende tijd te reserveren voor het opstellen van je onderzoeksopzet. In deze opzet maak je namelijk verschillende beslissingen die van grote invloed zijn op de structuur en de richting van je onderzoek. Zo bepaal je hier bijvoorbeeld hoe breed je onderwerp is, op welke manier je het onderzoek gaat uitvoeren (wel of geen data) en wat de hoofdvraag is die je met je onderzoek gaat beantwoorden. Een andere reden waarom je voldoende aandacht aan je onderzoeksopzet moet besteden, is dat je onderzoeksopzet soms afzonderlijk beoordeeld wordt. Zolang de onderzoeksopzet niet voldoende is, kan je niet verder met het uitvoeren van je onderzoek. Tot slot wordt vaak aan de hand van de onderzoeksopzet bepaald welke begeleider je krijgt toegewezen. De onderzoeksopzet is dus een erg belangrijk onderdeel van je scriptie.
Tip: “Je onderzoeksopzet is niet alleen een mooie mogelijkheid om een goede eerste indruk op je begeleider te maken, maar vormt ook het eerste hoofdstuk van je scriptie. Besteed hier dus voldoende tijd aan!“
Zodra je eenmaal je onderzoeksopzet hebt gemaakt, kan je aan de hand van de onderstaande checklist controleren of je alle onderdelen verwerkt hebt. Zoals al is aangegeven, verschilt het per onderwijsinstelling of je alleen een probleemstelling of ook een vraag- en een doelstelling moet formuleren. Houd er dus rekening mee dat je hier het juiste deel van de checklist gebruikt. De checklist is onderverdeeld in de onderdelen die zojuist besproken zijn.
Aanleiding tot het onderzoek
- De aanleiding tot het onderzoek sluit aan bij een actueel onderwerp.
- De aanleiding tot het onderzoek geeft aan waarom het geconstateerde een probleem is.
- De aanleiding tot het onderzoek informeert de lezer over de achtergrond van het probleem dat is geconstateerd.
- De aanleiding tot het onderzoek leidt tot een onderzoeksvraag.
Probleemstelling en deelvragen
- De probleemstelling is geformuleerd als een vraag.
- De probleemstelling volgt uit het onderdeel ‘aanleiding tot het onderzoek’.
- De probleemstelling is voldoende afgebakend.
- De probleemstelling leidt tot het antwoord op een specifiek en duidelijk omschreven probleem.
Deelvragen
- De probleemstelling is opgedeeld in deelvragen (3-6 stuks).
- De deelvragen zijn geformuleerd als een vraag.
- De beantwoording van elke deelvraag beantwoordt een relevant deel van de probleemstelling.
- Elke deelvraag is ruim genoeg om hier een heel hoofdstuk aan te wijden.
- Elke deelvraag zou ook als een zelfstandige probleemstelling kunnen gelden in die zin dat de deelvraag leidt tot het antwoord op een specifiek en omschreven probleem.
Probleem-, doel- en vraagstelling en deelvragen
Probleemstelling
- De probleemstelling is geformuleerd als een stelling.
- De probleemstelling volgt uit het onderdeel ‘aanleiding tot het onderzoek’.
- De probleemstelling is voldoende afgebakend.
Vraagstelling
- De vraagstelling is geformuleerd als een vraag.
- De vraagstelling leidt tot het antwoord op de geformuleerde probleemstelling.
- De vraagstelling dekt alle elementen uit de probleemstelling.
Doelstelling
- De doelstelling is geformuleerd als een stelling.
- Het uitvoeren van de doelstelling leidt tot het antwoord op de geformuleerde vraagstelling.
- De doelstelling dekt alle elementen uit de vraagstelling.
Deelvragen
- De vraagstelling is opgedeeld in een aantal deelvragen (3-6 stuks)
- De deelvragen zijn geformuleerd als een vraag.
- De beantwoording van elke deelvraag beantwoordt een relevant deel van de vraagstelling.
- Elke deelvraag is ruim genoeg om hier een heel hoofdstuk aan te wijden.
- Elke deelvraag zou ook als een zelfstandige vraagstelling kunnen gelden in die zin dat de deelvraag leidt tot het antwoord op een specifiek en omschreven probleem.
Structuur van het onderzoek
- Alle hoofdstukken worden behandeld.
- Alle hoofdstukken worden bij nummer aangehaald (“In hoofdstuk 5 gaat het onderzoek verder met..”).
- Bij ieder hoofdstuk wordt aangegeven welk onderdeel van het onderzoek centraal staat (dataverzameling, literatuuronderzoek etc.).
- Bij het laatste hoofdstuk wordt expliciet aangegeven dat hier de probleem- of vraagstelling beantwoord wordt en dat het onderzoek wordt afgesloten met een conclusie.
Relevantie
- Er wordt aangegeven dat het onderzoek maatschappelijk relevant is en waarom.
- Bijvoorbeeld omdat een maatschappelijk probleem onderzocht wordt of dat met het onderzoek bepaalde groepen mensen geholpen kunnen worden.
- Er wordt aangegeven dat het onderzoek wetenschappelijk relevant is en waarom.
- Bijvoorbeeld omdat iets onderzocht wordt wat nog niet eerder onderzocht is of er een oplossing voor een wetenschappelijk probleem gezocht wordt.
Afbakeningen
- Er wordt duidelijk afgebakend en voor de lezer is duidelijk dat bepaalde aspecten niet in het onderzoek worden meegenomen.
- Er wordt aangegeven waarom er afgebakend wordt. Bijvoorbeeld omdat het onderzoek maar een beperkte omvang heeft, vanwege de complexiteit van de te onderzoeken materie of bijvoorbeeld vanwege het gebrek aan geschikte data.
- De afbakeningen zijn afgestemd op de deelvragen. Bedoeld wordt dat er geen onderdelen uitgesloten worden die op grond van de deelvragen wel aan bod zouden moeten komen.
Algemene criteria
- Alle vereiste onderdelen zijn aanwezig.
- Het taalgebruik en de zinsbouw zijn correct.
- De gehele onderzoeksopzet beslaat tussen de 2 en de 5 pagina’s.
- Het geheel heeft een overzichtelijke lay-out en is ingedeeld in paragrafen.
- Na het lezen van de onderzoeksopzet weet de lezer wat er onderzocht wordt.
- Na het lezen van de onderzoeksopzet weet de lezer waarom het onderzoek gedaan wordt.
- Na het lezen van de onderzoeksopzet weet de lezer hoe het onderzoek gedaan wordt.
- Na het lezen van de onderzoeksopzet weet de lezer waarom het onderzoek van belang is.
- Na het lezen van de onderzoeksopzet weet de lezer wat er niet onderzocht wordt en waarom.
Tip: “Gebruik na het opstellen van je onderzoeksopzet deze checklist om te voorkomen dat je bepaalde punten over het hoofd hebt gezien.“
Heeft dit jou geholpen? Deel het met anderen:
Bekijk meer artikelen
Heb je vragen over dit artikel?
Laat een comment achter
Heb je vragen over dit artikel? Laat een comment achter en een van onze
begeleiders zal hem zo spoedig mogelijk beantwoorden
Wij bieden scriptiebegeleiding aan studenten van o.a.:
Inmiddels hebben onze scriptiebegeleiders van nagenoeg iedere vol- en deeltijd opleiding in Nederland studenten mogen ondersteunen bij hun afstudeertraject! Ben je nieuwsgierig geworden welke begeleider jou het beste kan ondersteunen bij jouw specifieke opleiding, studie en onderwerp? Vraag dan een gratis adviesgesprek aan. Hopelijk tot snel!
