Probleemstelling formuleren
Een probleemstelling, ook wel onderzoeksvraag, hoofdvraag of centrale vraag genoemd, is cruciaal omdat het richting geeft aan jouw onderzoek. Het bepaalt de invalshoek van het onderzoek, maar daar mee ook welk type onderzoek je gaat doen en hoe je scriptie eruit gaat zien, aangezien de resultaten van het onderzoek een antwoord moeten geven op de probleemstelling.
Hulp nodig bij je scriptie?
Vul je gegevens in voor een gratis en vrijblijvend adviesgesprek.
10.000+ studenten geslaagd
98% slaagt op tijd
Hbo & wo, online & offline
Scriptiebegeleiding sinds 2005
Inhoudsopgave
Een probleemstelling, ook wel onderzoeksvraag, hoofdvraag of centrale vraag genoemd, is cruciaal omdat het richting geeft aan jouw onderzoek. Het bepaalt de invalshoek van het onderzoek, maar daar mee ook welk type onderzoek je gaat doen en hoe je scriptie eruit gaat zien, aangezien de resultaten van het onderzoek een antwoord moeten geven op de probleemstelling. Voordat je jouw probleemstelling gaat formuleren is het dus zinvol om je af te vragen welk type onderzoek jij leuk vindt. Vanuit de opleiding is het vaak een vereiste om bij een afstudeeronderzoek zelf data te verzamelen. Dit kan op verschillende manieren. Wil je bijvoorbeeld graag het veld in door diepgaande interviews af te nemen of de praktijk te observeren? Of wil je liever online enquêtes afnemen en data analyseren van een grote steekproef?
Kenmerken van een goede probleemstelling
De probleemstelling is het logische gevolg van de achterliggende problematiek gerelateerd aan het onderwerp dat je hebt gekozen. Een goede probleemstelling (ook wel de hoofdvraag of centrale vraagstelling genoemd) is een kernachtige vraag en heeft de volgende kenmerken:
- Vraagvorm: ondanks dat het gaat om een probleemstelling
- Eén zin: één korte en duidelijke zin (als deze erg lang wordt dan liever opsplitsen in deelvragen)
- Specifiek geformuleerd: helder afgebakend (wat wel en wat niet), precies en scherp
- Relevant: toegevoegde waarde (voor wetenschap, maatschappij, afstudeerorganisatie)
Typen en voorbeelden probleemstelling
De probleemstelling zet over het algemeen aan tot het schrijven van een gericht betoog in plaats van een doelloze beschrijving van fenomenen. Dit betoog verschaft stap voor stap inzicht in verbanden tussen de verschijnselen, gebeurtenissen, ontwikkelingen, factoren, etc.De manier waarop een probleemstelling wordt geformuleerd bepaalt het soort onderzoek dat uitgevoerd dient te worden om deze te beantwoorden. Hierin zijn vijf soorten te onderscheiden, met elk hun eigen doelen en formuleringen:
Beschrijvend
- ‘wat zijn de belangrijkste verschillen tussen wetgeving voor intellectuele eigendomsrechten in Europa en China?’
- ‘welke sectoren en organisaties zijn van invloed op de Nederlandse volksgezondheid?’
- ‘hoeveel hart- en vaatziekten komen voor onder jager-verzamelaars Centraal Afrika?’ of ‘hoeveel patenten zijn er tussen 1990 en 2010 toegekend in de huidige lidstaten van de EU?’
Exploratief
- ‘hoe beïnvloedt leiderschap de relatie tussen strategische allianties en innovatie?’
- ‘waarom is de prevalentie van hart- en vaatziekten in jager-verzamelaars in Centraal Afrika lager dan in Westerse Europeanen’?’
- ‘wat is de oorzaak van de hoge kindersterfte in Zuidoost Azië?’
Toetsend
Onderzoekt of iets aan bepaalde criteria voldoet. Het doel is om na te gaan of hypothesen, die zijn afgeleid uit een theorie, kloppen. Een aantal voorbeelden:
- ‘heeft een CEO-wissel bij beursgenoteerde bedrijven invloed op de aandelenkoers?’
- ‘is er een verband tussen geslacht en de prevalentie van obesitas?’
Adviserend
- ‘welke maatregelen dienen er genomen te worden om de financiële gezondheid van KPN op de lange termijn te waarborgen?’
- ‘wat is de beste methode voor het realiseren van een kwalitatief leven van patiënten met multimorbiditeit?’
- ‘hoe kan Nederland haar concurrentiepositie verbeteren?’
Voorschrijvend
- ‘welke procedures dienen er gevolgd te worden voor een optimale veiligheid in het productieproces van babyvoeding?’
- ‘hoe dient er gehandeld te worden door de Nederlandse delegatie tijdens handelsmissies in China?’
Eén of meer vragen formuleren?
Binnen een (afstudeer)onderzoek kan sprake zijn van een probleemstelling die verschillende van bovenstaande typen bevatten. Zo kun je bijvoorbeeld een adviserende probleemstelling hebben, maar dien je eerst een beschrijvende vraag te beantwoorden om de informatie te vergaren de nodig is om tot een advies te komen. De meeste probleemstellingen bevatten meerdere te onderzoeken aspecten. Om de probleemstelling verder te specificeren of op te delen kun je deelvragen formuleren.
De perfecte onderzoeksvraag formuleren?
Heb je nog steeds moeite om tot een goede vraagstelling te komen? Focus op hiaten in de literatuur, doe de ‘so what’ en ‘who cares’ test, focus
op één onderwerp (maar meerdere concepten), doe de Goldilock test, maak de onderzoeksvraag super specifiek en zorg ervoor dat beantwoording van de vraag haalbaar is.
Inhoudsopgave
Heeft dit jou geholpen? Deel het met anderen:
Bekijk meer artikelen
Heb je vragen over dit artikel?
Laat een comment achter
Heb je vragen over dit artikel? Laat een comment achter en een van onze
begeleiders zal hem zo spoedig mogelijk beantwoorden
Wij bieden scriptiebegeleiding aan studenten van o.a.:
Inmiddels hebben onze scriptiebegeleiders van nagenoeg iedere vol- en deeltijd opleiding in Nederland studenten mogen ondersteunen bij hun afstudeertraject! Ben je nieuwsgierig geworden welke begeleider jou het beste kan ondersteunen bij jouw specifieke opleiding, studie en onderwerp? Vraag dan een gratis adviesgesprek aan. Hopelijk tot snel!
